/// EXPO in De Nieuwe Vrede (NL.)

exhibition in Antwerpen 2017

Joanna Kraszewska voert je met haar doeken mee in een wereld waar de rechte lijn en het coloriet een betoverende eenheid vormen. Hierbinnen heerst er een uitgepuurde harmonie. Ze wil de ruimte plat weergeven, in twee dimensies vangen, “als een icoon, die onze beleving van de plaats waar we ons bevinden bepaalt, niet alleen de architectuur, dus, maar onze manier van leven.”

Een brunch-interview in Antwerpen-Berchem, op de Draakplaats: Zij spreekt bedachtzaam, zoekt naar de juiste woorden… haar woorden, en uit haar verhaal spreken haar hart en haar bezieling. Ze schildert met olieverf op doek, en gebruikt daarnaast sinds kort ook vaak acrylverf, omwille van de opaciteit/transparantie en matheid/glans van de materie.

In dit door multimediale kunst gedomineerde tijdsgewricht kiest Joanna resoluut voor het abstracte schilderen. Haar plastisch werk is geïnspireerd door architectuur en door alles wat met ruimtebeleving en geometrische vormen te maken heeft; zo zijn haar puzzle-paintings op fictieve geometrische motieven gebaseerd, bijvoorbeeld de patronen die je bij het ontsluiten van je gsm op je schermpje te zien krijgt. Zij gaat daar heel creatief mee aan de slag, test alle mogelijke combinaties van lijnen uit en vormt er eindeloos motieven mee.

Zij werkt met een op de Russische constructivisten en het Bauhaus teruggaande geometrische vormentaal. Maar bovenal is zij een schilder: “Ik wil iets laten zien, en doen kijken. Dat is wat een schilder doet: het gaat om anders zien en beleven, een andere zintuiglijkheid en een andere gewaarwording van de ruimtelijkheid, weg van het vertrouwde kijken volgens vastgeroeste patronen, gewoontes en utilitaire schema’s, weg van het louter functionele. Kleur hoort voor mij bij het beeld, zo overstijg je het puur grafische. Kleur schept een atmosfeer, en ik kan er artistiek met volledige vrijheid mee omgaan.”

De Pools-Belgische schilder, geboren en getogen in Silezië, studeerde kunstgeschiedenis in Wroclaw, het vroegere Breslau, dat tijdens de Weimar Republiek naast het Bauhaus een broedplaats was voor het modernisme en de Duits-Poolse avant-gardekunstenaars, en vervolgens aan de Hogeschool voor hedendaagse kunst in Mons en in Brussel. Ze deed onderzoek omtrent schilders die rond architectuur werken zoals : Sarah Morris, Yvan Salomone, Philippe Cognée, Koen Van den Broek…

Zij is geïnspireerd door de constructivisten en suprematisten, door Malevich, Kandinsky, Kobro, Strzeminski en door Bauhaus: Mies Van de Rohe, Van Doesburg, Mondriaan…

De Russische constructivisten hadden een grote invloed op het artistieke klimaat in Polen. De beweging, die haar naam dankt aan het feit dat Kazimir Malevitch smalend het etiket ‘constructivist’ gebruikte als een kritiek op werk van Aleksandr Rodchenko, sloot aan bij de anti-bourgeoiskunstvisie van de Italiaanse Futuristen en was een tijd de officiële kunstexpressie van de Sovjet-revolutie.

“Ik kies voor architectuur. Het is door de architectuur dat ik tot de abstractie ben gekomen; want daar vond ik de constructie van mijn schilderijen.Mijn motief komt vaak van een bestaand gebouw, al dan niet monumentaal of opvallend, maar het is mij er niet om te doen dat architecturaal object zomaar weer te geven. Ik wil terug naar wat de architect bezielde, zijn idee, zijn inspiratie, hoe hij met ruimte, licht, etc. aan de slag ging toen zij/hij nog niet vastgepind zat aan de beperkingen en verwachtingen die horen bij de concrete uitwerking van een gebouw. In mijn schilderijen kun je niet wonen.”

“Ik neem ook graag contact op met de architecten, en vaak zijn zij het met mijn visie op hun werk niet eens, vinden ze het een ‘interpretatie’. Maar dat geeft mij dan weer de nodige vrijheid. Ik wil de architectuur bevrijden. Noem het gerust een utopie.”

Ze heeft dus haar eigen kritische kijk op wat architectuur is en zou moeten/kunnen zijn. Ook haar keuze voor de rechte lijn vormt daarbij een kritisch element. Van de architect Paul Robberecht kreeg ze een paar maanden geleden de raad om toch ook eens de projecten van Bauhaus-architect Mies Van de Rohe te bekijken…”Wat een uitdaging! Maar je kunt er alvast naar uitkijken, verzekert Joanna Kraszewska.”

Wilfried Bossier, april 2017